هایپرپلازی سباسه به برآمدگی های پوستی گفته می شود که در اثر رشد بیش از حد سلولهای غدد سباسه ایجاد می شود. این برآمدگی ها معمولا بی خطر است. در افراد میانسال رایج تر است. درمان ریشه کن کننده ندارد. می تواند به علت کاهش اندروژن، آسیب با آفتاب یا مصرف داروی سیکلوسپورین ایجاد شود.
هایپرپلازیا چیست؟
به افزایش تعداد سلولها در یک اندام یا یک بافت، هایپرپلازیا هیپرپلازیا گفته می شود.
سلولهای معمولی قبل از اینکه به سلولهای سرطانی تبدیل شوند دستخوش تغییراتی غیر طبیعی می شوند که عبارتند از:
hyperplasia = هایپرپلازیا، هیپرپلازیا
dysplasia = دیسپلازیا
تفاوت هایپرپلازیا و دیسپلازیا
در هایپرپلازیا زیر میکروسکوپ، همه چیز نرمال به نظر می رسد. اما در دیسپلازیا زیر میکروسکوپ، تغییرات غیرنرمال است.
توجه: هایپرپلازیا و دیسپلازیا لزوما به سرطان تبدیل نمی شوند. اما ممکن هم هست که سرطانی شوند.
هایپرپلازی سباسه چیست؟
به افزایش تعداد سلولها در غدد سباسه، هایپرپلازی سباسه گفته می شود. این عارضه پوستی بی خطر به شکل برآمدگی هایی که وسطشان فرورفتگی وجود دارد در افراد میانسال ظاهر می شود. هیپرپلازی سباسه ربطی به آکنه ندارد.
اگر چه این برآمدگی ها بی خطر هستند اما خود به خود و بدون درمان برطرف نمی شوند.
تفاوت هیپرپلازی سباسه و آکنه
هیپرپلازی سباسه اغلب در بزرگسالان و میانسالان اتفاق می افتد اما آکنه در نوجوان ها و جوانان بیشتر رایج است.
افرادی که دارای هیپرپلازی سباسه هستند، پوست شان سبوم کمی تولید می کند اما مبتلایان به آکنه، پوست شان سبوم زیادی تولید می کند.
هیپرپلازی سباسه فقط ظاهر فرد را نازیبا می کند اما آکنه می تواند به مشکلات جدی تری ایجاد کند.
نشانه های هیپرپلازی سباسه
برآمدگی ها 2 تا 5 میلی متر هستند و وسطشان فرورفتگی وجود دارد.
برامدگی ها به شکل انفرادی یا گروهی در نواحی پیشانی، بینی، گونه ها و به ندرت روی کمر و سینه ظاهر می شوند.
برآمدگی ها خارش و سوزش ندارند.
هیپرپلازی سباسه اطراف چشم
هایپرپلازی سباسه اطراف چشم به ندرت رخ می دهد. در ناحیه پلک به جای غدد سباسه، غده هایی به نام میبومین وجود دارد که ماده ای روغنی شکل برای جلوگیری از تبخیر اشک و خشکی چشمها تولید می کند. برآمدگی هایی که اطراف چشم ها ظاهر می شود و با هایپرپلازی سباسه اشتباه گرفته می شود، معمولا میلیا یا سیرینگوما هستند.
syringoma = سیرینگوما = برآمدگی های ناشی از رشد بیش از حد سلولهای عرق اکرینی
Milia = بر آمدگی های سفت و سفیدرنگ که از انباشت کراتین زیر سطح پوست تشکیل شده است.
علت های هایپرپلازی سباسه
علت دقیق آن مشخص نیست اما می تواند موارد زیر باشد:
کاهش هورمونهای مردانه
هورمون های اندروژن هم در آقایان هست هم در خانم ها. در آقایان مقدار اندروژن از سن 40 سالگی به بعد، شروع به کاهش می کند و در خانم ها هم بعد از یائسگی. با کاهش اندروژن، سبوسیت ها دیگر علائمی که در حالت عادی برای رشد نرمال دریافت می کنند را دریافت نمی کنند و به این ترتیب سلولهای سبوسیت در مرحله رشد نکرده (ناقص) در داخل غدد سباسه گیر می کنند و احتمالا به همین علت، اندازه غده های چربی افزایش می یابد.
undeveloped stage = مرحله رشد نکرده (ناقص)
تخریب در اثر نورآفتاب
مواجهه با نورآفتاب بدون محافظت باعث تخریب پوست می شود. وقتی پرتوهای فرابنفش به سبوسیت ها برخورد می کنند، این سلولها شروع به رشد بیش از حدمی کنند که باعث افزایش اندازه غدد چربی می شد. بنابراین یکی از راه هایی که باعث می شود ریسک ابتلا به هیپرپلازی سباسه کاهش یابد، مصرف ضدآفتاب است.
مصرف سیکلوسپورین
سیکلوسپورین یک داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی است که پزشکان برای آرتریت روماتوئید، پسوریازیس، بیماری کرون یا افرادی که پیوند عضو دریافت کرده اند تجویز می کنند. تا 30 درصد از افرادی که با این دارو درمان می شوند دچار هیپرپلازی سباسه می شوند. سیکلوسپورین یک داروی چربی دوست (لیپوفیل) است، بنابراین تمایل دارد در جایی که چربی وجود دارد، مانند غدد چربی پوست، تجمع پیدا کند. وجود سیکلوسپورین در داخل سلولهای چربی باعث می شود که سبوسیت های تکامل نیافته بیش از حد رشد کنند و در نتیجه غدد چربی پوست بزرگ می شوند.
Cyclosporine = سیکلوسپورین
Immunosuppressant = داروی سرکوب کننده ایمنی
rheumatoid arthritis = آرتریت روماتوئید، بیماری خودایمن که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مفاصل حمله می کند و موجب التهاب مزمن، درد، ورم مفاصل می شود.
Crohn’s disease = بیماری خود ایمنی دستگاه گوارش
Psoriasis = پسوریازیس، بیماری خود ایمنی پوست
درمان هیپرپلازی سباسه
این عارضه پوستی را راهکارهای بیوتی تراپی و فیشیال درمان نمی شود. درمانهای آن در حیطه پزشکی است و عبارتند از
Laser therapy = لیزرتراپی
Cryotherapy = کرایوتراپی (منجمدکردن)
cauterize = کوتر کردن (سوزاندن)
Surgical removal = زدودن با روش های جراحی
توجه: هیچ کدام از این روش ها راهکار دائمی برای درمان هایپرپلازی سباسه به شمار نمی آید زیرا دوباره برمی گردد. یک یا دوبار در سال باید انجام شود.
سلام استاد حسنانی نفر اول حوزه پوست در ایران هستند، خداروشکر میکنم با قلبی بزرگ اطلاعات باارزش خودشون در اختیار ما میگذراند
ممنون از لطف و محبت تان. برقرار باشید. با آرزوی بهترینها