تاثیر کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید بر مو و پوست سر
کم کاری تیروئید
عارضه ای که در آن غده تیروئید، هورمونهای تیروئید را به اندازه کافی تولید نمی کنند.
کاهش T3 و T4
لووتیروکسین در واقع فرم سنتزی هورمون تیروئید T4 است که برای مبتلایان به کم کاری تیروئید تجویز می شود.
متابولیسم بدن کاهش می یابد.
هورمونهای تیروئید نقش مهمی در تنظیم چرخه رشد مو دارند. کمبود هورمونهای تیروئید نظم چرخه مو را به هم می زند و موها را وارد فاز تلوژن یا ریزش می کند. معمولا این نوع ریزش مو پراکنده diffuse است و به صورت تکه ای patch نمی باشد.
میزان سبوم کاهش می یابد بنابراین مو و پوست سر خشک می شود
به علت کاهش متابولیسم، رسانش مواد مغذی به فولیکول مو کم می شود. سرعت رشد مو کم می شود.
تارهای مو نازک تر و شکننده تر می شوند.
کمبود آهن، زینک و بیوتین مشاهده می شود.
پرکاری تیروئید
غده تیروئید، هورمونهای تیروئید بیشتر تولید می کنند.
افزایش T3 و T4
متابولیسم بدن افزایش می یابد.
نظم سیکل مو به هم می خورد. موها وارد فاز تلوژن شده و ریزش موی پراکنده مشاهده می شود.
میزان سبوم افزایش می یابد بنابراین مو و پوست سر چرب می شود. به تبع آن مشکلاتی مثل درماتیت سبورئیک و التهاب ممکن است تشدید شود.
به علت افزایش متابولیسم، هدر رفت مواد مغذی بیشتر شده و کمبود آهن، زینک ، امگا سه و ویتامین دی مشاهده می شود.
هورمون های تیروئید
غده تیروئید، دو هورمون اصلی تولید می کند که در تنظیم متابولیسم بدن مهم هستند.
Thyroxine تیروکسین T4
هورمون اولیه که توسط تیروئید تولید می شود و پیشساز هورمون فعال یعنی تری یودوتیرونین T3 است. در اندام هایی مثل کبد و کلیه به T3 تبدیل می شود.
Triiodothyronine تری یودوتیرونین T3
فرم فعال بیولوژیکی هورمون تیروئید است. از T4 قوی تر است و به شکل مستقیم روی متابولیسم سلولها اثر می گذارد.
Calcitonin کلسیتونین
توسط سلولهای سی تیروئید تولید می شود. میزان کلسیم و فسفات خون را تنظیم می کند.
TSH
هورمون تحریک کننده تیروئید توسط هیپوفیز تولید می شود تا تولید هورمونهای تیروئید را تنظیم کند. وقتی بدن به هورمونهای تیروئید نیاز داشته باشد، هیپوفیز TSH را تولید می کند. دامنه نرمال: 0.27 تا 4.2 است.
LH
هورمون لوتئینه‌کننده Luteinizing ، هورمونی است که توسط غده هیپوفیز ترشح می‌شود.
LH در خانم ها به کنترل چرخه قاعدگی کمک می‌کند. سطح هورمون LH پیش از تخمک گذاری به سرعت بالا می‌رود.
در آقایان با اثر بر روی بیضه‌ها به تولید تستوسترون کمک می کند و نقش اساسی در تولید اسپرم دارد. به طور معمول سطح هورمون LH در آقایان ثابت است و تغییرات چندانی نمی کند.
حد نرمال در خانم ها در مراحل مختلف چرخه قاعدگی متفاوت است.
میزان نرمال هورمون LH در زنان، بسته به مرحله‌ای از چرخه قاعدگی که در آن قرار دارند، متفاوت است:
در فاز قاعدگی (روزهای ۱ تا ۵ چرخه)، مقدار LH معمولاً بین ۱٫۹ تا ۱۲٫۵ واحد است.
در فاز فولیکولار (روزهای ۶ تا ۱۲)، سطح LH در محدوده‌ای بین ۲ تا ۱۴ واحد قرار دارد.
در فاز تخمک‌گذاری (روزهای ۱۳ تا ۱۵)، که زمان اوج عملکرد LH است، مقدار این هورمون به‌طور طبیعی افزایش چشم‌گیری یافته و تا 95 واحد هم می‌رسد. اما محدوده نرمال آن 8 تا 89 است. این افزایش ناگهانی LH نقش مهمی در آزاد شدن تخمک دارد.
در فاز لوتئال (روزهای ۱۶ تا ۲۸)، سطح LH مجدداً کاهش یافته و معمولاً بین ۱ تا ۱۴ واحد باقی می‌ماند.
در زنان یائسه (پس از قطع دائمی قاعدگی)، مقدار LH بالاتر می‌رود و معمولاً در محدوده‌ای بین ۱۵ تا ۶۲ واحد یا بیشتر قرار می‌گیرد.
نقش LH در زنان
هورمون LH در زنان نقش کلیدی در باروری دارد. مهم‌ترین عملکرد آن ایجاد تخمک‌گذاری است؛ یعنی در میانه چرخه قاعدگی با افزایش ناگهانی (LH surge)، موجب پاره شدن فولیکول بالغ و آزاد شدن تخمک از تخمدان می‌شود. پس از تخمک‌گذاری نیز LH به تشکیل جسم زرد (Corpus Luteum) کمک می‌کند که وظیفه آن ترشح هورمون پروژسترون برای آماده‌سازی رحم جهت بارداری است.
در چه مواقعی آزمایش LH داده می‌شود؟
بررسی ناباروری
تشخیص سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
بررسی وضعیت تخمک‌گذاری
پایش یائسگی یا نارسایی زودرس تخمدان
چرا LH در فاز تخمک گذاری و در یائسگی زیاد است؟
افزایش LH در فاز تخمک‌گذاری به‌دلیل بالا رفتن سطح استروژن پیش از تخمک‌گذاری است. وقتی استروژن به آستانه خاصی می‌رسد، غده هیپوفیز به‌جای مهار، تحریک می‌شود و به‌طور ناگهانی LH را زیاد ترشح می‌کند. این پدیده که به آن "LH surge" می‌گویند، منجر به پاره شدن فولیکول و آزاد شدن تخمک می‌شود.
در یائسگی نیز سطح LH بالا می‌رود، اما به دلیل دیگری: با توقف عملکرد تخمدان‌ها، تولید استروژن و پروژسترون کاهش می‌یابد. نبود این هورمون‌ها باعث از بین رفتن بازخورد منفی به هیپوفیز می‌شود، و در نتیجه، هیپوفیز LH (و FSH) را بیشتر ترشح می‌کند تا تخمدان را تحریک کند، ولی چون تخمدان دیگر فعال نیست، سطح LH همچنان بالا می‌ماند.
چرا تست های هورمونی در روز سوم قاعدگی انجام می شود؟
اگر چرخه قاعدگی را طبق برنامه زیر در نظر بگیریم:
🔴 فاز قاعدگی (روز 1 تا 5)
🔵 فاز فولیکولار (روز 6 تا 12)
🟡 فاز تخمک‌گذاری (روز 13 تا 15)
🟢 فاز لوتئال (روز 16 تا 28)
بهترین زمان برای انجام تست‌های پایه هورمونی در زنان (مثل LH، FSH، استرادیول و AMH) معمولاً در روز سوم چرخه قاعدگی است.
چرا روز سوم؟
در روز سوم پریود که آغاز فاز فولیکولار چرخه قاعدگی است، سطح هورمون‌ها در وضعیت پایه‌ای قرار دارد و این زمان مناسبی برای بررسی تعادل هورمونی بدن و ارزیابی باروری زنان است. سه هورمون اصلی که در این روز اندازه‌گیری می‌شوند شامل LH، FSH و استرادیول (E2) هستند.
هورمون FSH باید در محدوده طبیعی (حدود ۳ تا ۱۰ واحد) باشد و بالا بودن آن می‌تواند نشانه‌ای از کاهش ذخیره تخمدانی یا نارسایی زودرس تخمدان باشد.
LH نیز باید در سطح پایینی باشد و نسبت آن به FSH اهمیت دارد؛ نسبت بالای LH/FSH (بیش از ۲) ممکن است نشانه سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) باشد.
هورمون استرادیول (E2) در این روز باید در سطح پایین تا متوسط باشد (حدود ۲۵ تا ۷۵ واحد). اگر مقدار آن غیرعادی بالا باشد، ممکن است به‌طور مصنوعی مقدار FSH را پایین‌تر نشان دهد و در واقع هشدار پنهانی برای کاهش ذخیره تخمدان باشد. بنابراین، آزمایش روز سوم پریود ابزاری دقیق و پایه‌ای برای بررسی سلامت باروری زنان است
توجه: اگر آزمایش به‌جای روز سوم، در روز چهارم قاعدگی انجام بشه، معمولاً خطای جدی و قابل‌توجهی ایجاد نمی‌کند. اما روز سوم باشد بهتر است چون معیار استانداردی برای مقایسه با منابع علمی و جدول‌های مرجع هست.
تفسیر آزمایشات هورمونی
آزمایش هورمونی زیر برای یک خانم 40 ساله است:
FSH برابر با ۸۰ و LH برابر با ۵۲ در یک زن ۴۰ ساله نشان‌دهنده نارسایی اولیه تخمدان یا یائسگی زودرس است.
این نتایج نشان می‌دهند که تخمدان‌ها دیگر به درستی کار نمی‌کنند و منجر به کاهش تولید استروژن و بروز علائم یائسگی می‌شوند.
به عبارت دیگر:
تخمدان‌ها دیگر به اندازه کافی استروژن تولید نمی‌کنند یا تخمک آزاد نمی‌کنند، در نتیجه غده هیپوفیز مقدار بیشتری FSH و LH تولید می‌کند تا تخمدان‌ها را تحریک کند.
محصولات آموزشی مرتبط
اسکراب اسکالپ پیشرفته
تومان3,500,000آموزش اسکراب اسکالپ سطح پیشرفته – مدرس: احسان حسنانی – آناتومی تخصصی اسکالپ، اکتیوشناسی پیشرفته، تشریح بیماری های اسکالپ، ماساژ سر و گردن، تفسیر آزمایش خون و ارتباط هر کدام از آیتم ها با اسکالپ، هوش مصنوعی و اسکالپ، آشنایی با تخت های هد اسپا و آموزش عملی هداسپا
آموزش اسکراب اسکالپ
تومان3,500,000فیلم ضبط شده آموزش اسکراب اسکالپ به مدت پنج ساعت همراه با فایل pdf اسلایدها: آشنایی با اکوسیستم پوست سر، شناخت مشکلات شایع پوست سر، کنترل چربی، رفع شوره، درماتیت سبورئیک،ریزش مو، تقویت مو، اسکراب، دتاکس، کربوکسی تراپی، درمان های پوست سر و اسکالپ
