قبل از اینکه در مورد آکنه هورمونی توضیح دهیم لازم است بدانیم که اصلا هورمون چیست. هورمون ها هم در بدن جانوران و هم در بدن گیاهان تولید می شود تا فعالیت های زیستی موجود زنده را تنظیم کنند.
در بدن انسان و سایر حیوانات هورمون معمولا توسط غدد، ترشح می شود اما در گیاهان، اندام خاصی برای ترشح هورمون وجود ندارد.
هورمون چیست؟
هورمون ها مواد شیمیایی هستند که در نقش ملکول های پیام رسان در بدن فعالیت می کنند. بعد از اینکه هورمون، در یکی از بخش های بدن ساخته شد، به بخش های دیگر بدن مهاجرت می کند تا به کنترل عملکرد سلول و اندام ها کمک کنند. مثلا انسولین، هورمونی است که توسط سلولهای بتا در پانکراس ساخته می شود. بعد از اینکه انسولین وارد جریان خون گردید، مصرف گلوکز در سلولهای مختلف را مدیریت می کند. انسولین به سلولهای بدن کمک می کند تا گلوکز از خون جذب شده و از آن به عنوان منبع انرژی استفاده شود. انسولین باعث می شود که گلوکز اضافی به صورت گلیکوژن در کبد ذخیره گردد.
انواع هورمون ها
هورمون ها دو دسته هستند:
آندروژن ( هورمون مردانه ): در بین هورمون های آندروژن تستوسترون هورمون جنسی اصلی در مردان می باشد.
استروژن ( هورمون زنانه ): استروژن بیشتر در تخمدان ها تولید می شود و یکی از مهم ترین هورمون های پیام رسان زنانه است که در رشد جنسی و تولید مثل اهمیت بسیاری دارد. پروژسترون نیز در چرخه قاعدگی و توانایی باروری زنان نقش مهمی دارد.
دربدن همه انسانها چه مرد و چه زن هر دو هورمون (آندروژن و استروژن) یافت می شود اما در بدن خانمها هورمون استروژن بیشتر و در بدن آقایان هورمون آندروژن بیشتر ترشح می شود . به همین خاطر به هورمون استروژن هورمون زنانه و به هورمون آندروژن هورمون مردانه می گویند.
با ورود به سن بلوغ، هورمون آندروژن هم در خانم ها و هم در آقایان زیاد می شود. آندروژن ها کلید به کار انداختن سلولهای غده چربی در پوست هستند و موجب ترشح بیش از حد سبوم می شوند.
آکنه هورمونی
وقتی می گوییم آکنه هورمونی منظور آکنه هایی هستند که در اثر اختلالات هورمونی شکل می گیرد. این نوع آکنه ها معمولا در سنین 25 سالگی به بالا رخ می دهند و بیشتر در نقاطی پر موی بدن یا نقاطی مثل چانه ، خط فک و زیر گردن شکل می گیرند. گاهی برخی از این افراد در نوجوانی پوست شان جون نمی زده اما در بزرگسالی دچار آکنه هورمونی می شود. این مدل از آکنه بزرگسالی اصطلاحات late-onset است. در ویدئوی زیر که بخشی از آموزش زبان تخصصی پوست است، تفاوت هر یک از انواع آکنه بزرگسالی توضیح داده شده است.
محصول آموزشی مرتبط با این مبحث
رهایی از آکنه
تومان1,700,000بلافاصله بعد از واریز موارد زیر با تلگرام ارسال می شود: فیلم ضبط شده ورکشاپ حضوری، فیلم ضبط شده آموزش مجازی، یک ساعت از آموزش چلچراغ کابین که پیشنیاز مبحث آکنه است، فایل pdf اسلایدها
افرادی که سابقه بیماری تخمدان پلی کیستیک دارند و یا در آزمایشات هورمونی مشکلات هورمونی دارند یا مخصوصا خانمها در دوران پریود که دچار اختلالات هورمونی می شوند بیشتر مستعد به آکنه هورمونی می شوند.
اما عوامل متعددی باعث ایجاد اختلالات هورمونی می شود که عبارتند از:
- سبک زندگی
- اضطراب و زندگی پر استرس
- خواب ناکافی و نامنظم
- تغذیه نا مناسب و مصرف بیش از حد چربی ها و کربوهیدارات ها
- مصرف برخی داروها
به طور مثال قند خون به بالا بودن هورمون انسولین ارتباط دارد.
هورمون کورتیزول یکی از محرک های بروز آکنه هورمونی می باشد
یکی از هورمون هایی که نقش به سزایی در افزایش غدد چربی دارد که در نهایت این ترشح بیش از حد غدد چربی منجر به بروز آکنه های هورمونی می شود هورمون کورتیزول است.
حال سوالاتی مطرح می شود اینکه چه فرقی می کند آکنه از چه نوعی باشد؟
وقتی در سیر بهبود آکنه ها روتین پوست چرب و جوش دار رعایت شود چرا باید آکنه هورمونی را بشناسیم ؟
بیوتی تراپیست می بایست دانش کافی در خصوص نوع آکنه داشته باشد. وقتی شخص با سندروم تخمدان پلی کیستیک مواجه است یا از روی محل بروز آکنه نوع آکنه هورمونی تشخیص داده می شود و یا رفتار وی نشان دهنده نوع اختلالات هورمونی است حتما می بایست به پزشک ارجاع داده شود و تحت درمان قرار گیرد. مادامی که شخص به لحاظ هورمونی درمان نشود ممکن است هر روز آکنه ای جدید را تجربه کند و از طرفی بدن او به درمان های بیوتی تراپیست کمتر پاسخ دهد . از طرفی بیوتی تراپیست می تواند مشاوره های لازم در خصوص تغییررفتار در سبک زندگی و تغذیه را در بهبهود شخص مبتلا داشته باشد و در نهایت روتین پوستی مناسبی هم به او معرفی نماید.
آیا قرص های ضدبارداری می توانند باعث تشکیل آکنه شوند؟
یک نوع از قرص های ضدبارداری که فقط حاوی پروژستین هستند می توانند باعث ایجاد آکنه شوند. رفرنس: کلورلند
minipill (progestin-only pill or POP)
قرصهای ضدبارداری معمولا حاوی هم استروژن هم پروژستین (پروژسترون سنتزی) هستند. اما مینی پیل ها فقط پروژستین دارند.
آکنه های پریودی
در هنگام نزدیک شدن به پریود، هورمونها در بدن خانم ها دچار نوسان می شود. سطح تستسترون بالا می رود و تولید سبوم در غدد سباسه بیشتر می شود.
از طرفی سطح بالای استرس که می تواند به خاطر شرایط شغلی یا زندگی فرد باشد باعث تولید هورمونی به نام کورتیزول می شود که می تواند در ترشح بیشتر سبوم و ایجاد آکنه موثر باشد.
موارد زیر نیز می توانند در تشکیل آکنه های پریودی موثر باشند:
خوراکی هایی که قند بالایی دارند
برخی داروها مثل کورتوکواستروئیدها، برخی از داروهای ضدافسردگی و برخی از قرص های ضدبارداری
محصولات آرایشی سنگین بخصوص اگر حاوی ترکیبات کومدوژن باشند
ژنتیک و وجود آکنه پریودی در افراد خانواده
فاکتورهای محیطی مثل آلودگی هوا و رطوبت
شستن بیش از حد پوست صورت بخصوص با شوینده های اسکراب
تحریک مکانیکی و ایجاد اصطکاک
سندرم تخمدان پلی کیستیک می تواند با ایجاد اختلالات هورمونی به ایجاد آکنه منجر شود. بنابراین در روز سوم پریود، تست هورمونی بدهید.
پیشگیری از آکنه های پریودی
روتین مراقبت از پوست شامل شوینده ملایم و لایه بردار ملایم داشته باشید
از مرطوب کننده های غیرکومدوژن استفاده کنید و از دهیدراتگی پوست جلوگیری کنید
رژیم غذایی صحیح (کاهش مصرف قند)
نوشیدن آب
خواب کافی
درمان آکنه های پریودی
روی جوش ها داروها یا محصولات مراقبتی حاوی بنزوئیل پروکساید بزنید.
گاهی نیاز است زیر نظر پزشک از قرص های ضدبارداری استفاده کنید.
ممکن است نیاز باشد استرس خود را با داروهای مناسب کنترل کنید.
پرسش و پاسخ در مورد آکنه های هورمونی
قرص لووتیروکسین که برای تیروئید کم کار تجویز می شود بعید است که ایجاد آکنه هورمونی کند. به عبارت دیگر، آکنه جزو عوارض جانبی رایج آن نیست. هر چند که واکنش بدن به داروها متفاوت است و ممکن است در برخی از افراد اینگونه واکنش دهد. یعنی با بروز آکنه!
اگر علائمی نظیر تغییرات ناگهانی در وزن، خستگی مفرد، تغییرات در چرخه قاعدگی و آکنه های هورمونی داریدممکن است نیاز به بررسی های هورمونی باشد. در صورت داشتن سابقه خانوادگی بیماری های هورمونی یا شرایطی مثل ساندم تخمدان پلیکیستیک ممکن است نیاز باشد تست های هورمونی را مرتب انجام دهید. اما اگر هیچ علائمی ندارید و سلامتی تان پایدار است، سالی یک بار یا هر چند سال یک بار به تشخیص پزشک تست هورمونی دهید
خواب کافی، مدیریت استرس با دارو، یوگا یا مدیتیشن، نوشیدن آب کافی، رژیم غذایی سالم (کاهش مصرف شکر و الکل)، روتین پوستی (شستشوی منظم، ضدآفتاب)
محصول آموزشی مرتبط با این مبحث
رهایی از آکنه
تومان1,700,000بلافاصله بعد از واریز موارد زیر با تلگرام ارسال می شود: فیلم ضبط شده ورکشاپ حضوری، فیلم ضبط شده آموزش مجازی، یک ساعت از آموزش چلچراغ کابین که پیشنیاز مبحث آکنه است، فایل pdf اسلایدها